Stigum Parkinsons
Efni.
- Stig eitt: Einkenni hafa aðeins áhrif á aðra hlið líkamans.
- Stig tvö: Einkenni byrja að hafa áhrif á hreyfingu beggja vegna líkamans.
- Stig þrjú: Einkennin eru meira áberandi en þú getur samt starfað án aðstoðar.
- Stig fjögur: Einkennin eru alvarleg og hamlandi og þú þarft oft aðstoð við að ganga, standa og hreyfa þig.
- Stig fimm: Einkennin eru alvarlegust og krefjast þess að þú sért hjólastóll eða rúmliggjandi.
Líkt og með aðra framsækna sjúkdóma er Parkinsonsveiki flokkaður í mismunandi stig. Hvert stig skýrir þróun sjúkdómsins og einkennin sem sjúklingur upplifir. Þessum stigum fjölgar þegar sjúkdómurinn eykst í alvarleika. Algengasta sviðsetningarkerfið er kallað Hoehn og Yahr kerfið. Það beinist nánast alfarið að hreyfiseinkennum.
Fólk með Parkinsonsveiki upplifir röskunina á mismunandi hátt. Einkenni geta verið allt frá vægum til slæmra. Sumir einstaklingar geta farið snurðulaust yfir á fimm stigum sjúkdómsins en aðrir geta sleppt stigum alfarið. Sumir sjúklingar munu dvelja árum saman á stigi eitt með mjög fá einkenni. Aðrir geta fundið fyrir hraðari framförum á lokastigum.
Stig eitt: Einkenni hafa aðeins áhrif á aðra hlið líkamans.
Upphafsfasa Parkinsonsveiki er venjulega með vægum einkennum. Sumir sjúklingar munu ekki einu sinni greina einkenni sín í fyrstu stigum þessa stigs. Dæmigert hreyfiseinkenni sem upplifað er á stigi eitt eru skjálfti og hristir útlimir. Fjölskyldumeðlimir og vinir geta byrjað að taka eftir öðrum einkennum, þar á meðal skjálfti, lélegri líkamsstöðu og grímu andliti eða tapi á svip.
Stig tvö: Einkenni byrja að hafa áhrif á hreyfingu beggja vegna líkamans.
Þegar hreyfiseinkenni Parkinsonsveiki hafa áhrif á báðar hliðar líkamans ertu kominn á stig tvö. Þú gætir byrjað í vandræðum með að ganga og halda jafnvægi meðan þú stendur. Þú gætir líka byrjað að taka eftir auknum erfiðleikum við að framkvæma einu sinni auðveld líkamleg verkefni, svo sem að þrífa, klæða sig eða baða þig. Samt lifa flestir sjúklingar á þessu stigi eðlilegu lífi með litlum truflunum af völdum sjúkdómsins.
Á þessu stigi sjúkdómsins gætir þú byrjað að taka lyf. Algengasta fyrsta meðferðin við Parkinsonsveiki er dópamínörva. Þetta lyf virkjar dópamínviðtaka, sem gera taugaboðefnin hreyfanlegri.
Stig þrjú: Einkennin eru meira áberandi en þú getur samt starfað án aðstoðar.
Þriðji áfanginn er talinn í meðallagi Parkinsonsveiki. Á þessu stigi lendirðu í augljósum erfiðleikum með gang, stöðu og aðrar líkamlegar hreyfingar. Einkennin geta truflað daglegt líf. Þú ert líklegri til að detta og líkamlegar hreyfingar þínar verða miklu erfiðari. Hins vegar geta flestir sjúklingar á þessu stigi enn viðhaldið sjálfstæði og þurfa litla utanaðkomandi aðstoð.
Stig fjögur: Einkennin eru alvarleg og hamlandi og þú þarft oft aðstoð við að ganga, standa og hreyfa þig.
Stig fjögur Parkinsonsveiki er oft kallað langt genginn Parkinsonsveiki. Fólk á þessu stigi upplifir alvarleg og veikjandi einkenni. Hreyfiseinkenni, svo sem stífni og hægsláttur, eru sýnileg og erfitt að vinna bug á þeim. Flestir á stigi fjögur geta ekki búið einir. Þeir þurfa aðstoð umönnunaraðila eða heilsuhjálpar heima til að sinna venjulegum verkefnum.
Stig fimm: Einkennin eru alvarlegust og krefjast þess að þú sért hjólastóll eða rúmliggjandi.
Lokastig Parkinsonsveiki er það alvarlegasta. Þú gætir ekki getað framkvæmt líkamlegar hreyfingar án aðstoðar. Af þeim sökum verður þú að búa hjá umönnunaraðila eða í aðstöðu sem getur veitt manni umönnun.
Lífsgæði minnka hratt á lokastigi Parkinsonsveiki. Auk háþróaðra hreyfiseinkenna gætirðu líka byrjað að upplifa meiri mál- og minnismál, svo sem vitglöp í Parkinsonsveiki. Þvagleka verður algengari og tíðar sýkingar geta þurft sjúkrahúsþjónustu. Á þessum tímapunkti veita meðferðir og lyf lítil sem engin léttir.
Hvort sem þú eða ástvinur er á fyrstu stigum Parkinsonsveiki, þá mundu að sjúkdómurinn er ekki banvænn. Auðvitað geta eldri einstaklingar með langt stigs Parkinsonsveiki fundið fyrir fylgikvillum sjúkdómsins sem geta verið banvænir. Þessir fylgikvillar fela í sér sýkingar, lungnabólgu, fall og köfnun. Með réttri meðferð geta sjúklingar með Parkinsons þó lifað eins lengi og þeir sem ekki eru með sjúkdóminn.