Horfur á langvarandi kyrningahvítblæði og lífslíkur þínar
Efni.
Að skilja langvinnt kyrningahvítblæði
Að læra að þú ert með krabbamein getur verið yfirþyrmandi. En tölfræði sýnir jákvæða lifunartíðni fyrir þá sem eru með langvarandi kyrningahvítblæði.
Langvarandi kyrningahvítblæði, eða CML, er tegund krabbameins sem byrjar í beinmerg. Það þróast hægt í blóðmyndandi frumum inni í mergnum og dreifist að lokum í gegnum blóðið. Fólk er oft með CML í töluverðan tíma áður en það tekur eftir einkennum eða gerir sér jafnvel grein fyrir að það er með krabbamein.
CML virðist stafa af óeðlilegu geni sem framleiðir of mikið af ensími sem kallast týrósín kínasi. Þrátt fyrir að það sé erfðafræðilegt að uppruna er CML ekki arfgengur.
Stig CML
Það eru þrír áfangar CML:
- Langvinnur fasi: Í fyrsta áfanga vaxa krabbameinsfrumurnar hægt. Flestir eru greindir á langvarandi stigi, venjulega eftir blóðprufur af öðrum ástæðum.
- Flýtifasa: Hvítblæðisfrumurnar vaxa og þróast hraðar í öðrum áfanga.
- Blastfasa: Í þriðja áfanga hafa óeðlilegar frumur vaxið úr böndunum og þyrpast út eðlilegar, heilbrigðar frumur.
Meðferðarúrræði
Á langvarandi stigi samanstendur meðferð venjulega af lyfjum til inntöku sem kallast týrósín kínasahemlar eða TKI. TKI eru notuð til að hindra verkun próteins týrósín kínasa og koma í veg fyrir að krabbameinsfrumur vaxi og fjölgi sér. Flestir sem eru meðhöndlaðir með TKI fara í eftirgjöf.
Ef TKI eru ekki árangursrík, eða hætta að vinna, þá getur viðkomandi farið í flýtifasa eða blastfasa. Stofnfrumuígræðsla eða beinmergsígræðsla er oft næsta skref. Þessar ígræðslur eru eina leiðin til að lækna CML í raun en það geta verið alvarlegir fylgikvillar. Af þessum sökum eru ígræðslur venjulega aðeins gerðar ef lyf skila ekki árangri.
Horfur
Eins og flestir sjúkdómar eru horfur hjá þeim sem eru með CML mismunandi eftir mörgum þáttum. Sum þessara fela í sér:
- í hvaða áfanga þeir eru
- aldur þeirra
- almennt heilsufar þeirra
- fjöldi blóðflagna
- hvort milta er stækkuð
- magn af beinskemmdum vegna hvítblæðis
Heildarlífshlutfall
Lifunartíðni krabbameins er venjulega mæld með fimm ára millibili. Samkvæmt National Cancer Institute, sýna heildarupplýsingar að næstum 65,1 prósent þeirra sem greinast með CML eru enn á lífi fimm árum síðar.
En ný lyf til að berjast gegn CML eru þróuð og prófuð mjög fljótt og eykur líkurnar á að lifunartíðni framtíðarinnar geti verið hærri.
Lifunartíðni eftir áfanga
Flestir með CML eru áfram í langvarandi áfanga. Í sumum tilfellum mun fólk sem fær ekki árangursríka meðferð eða bregst ekki vel við meðferð fara í flýtifasa. Horfur á þessum stigum fara eftir því hvaða meðferðir þeir hafa þegar prófað og hvaða meðferðir líkamar þeirra þola.
Horfurnar eru frekar bjartsýnar fyrir þá sem eru í langvarandi áfanga og fá TKI.
Samkvæmt stórri rannsókn frá 2006 á nýrra lyfi sem kallast imatinib (Gleevec) var 83 prósent lifun eftir fimm ár hjá þeim sem fengu þetta lyf. Rannsókn frá 2018 á sjúklingum sem tóku lyfið imatinib stöðugt í ljós að 90 prósent lifðu að minnsta kosti 5 ár. Önnur rannsókn, sem gerð var árið 2010, sýndi að lyf sem kallast nilotinib (Tasigna) var marktækt árangursríkara en Gleevec.
Bæði þessi lyf eru nú orðin venjuleg meðferð á langvarandi stigi CML. Búist er við að heildarlifun muni aukast eftir því sem fleiri fá þessi og önnur ný, mjög áhrifarík lyf.
Í flýtifasa er lifunartíðni mjög mismunandi eftir meðferð. Ef viðkomandi bregst vel við TKI eru hlutfall næstum eins gott og hjá þeim sem eru í langvarandi áfanga.
Á heildina litið er lifunartíðni þeirra sem eru í sprengifasa undir 20 prósentum. Besta möguleikinn á að lifa af felst í því að nota lyf til að koma viðkomandi aftur í langvinnan áfanga og prófa síðan stofnfrumuígræðslu.